Аскаров Рауан Серикович
Эссе
Абай жолы
Абай жолы — М.Әуезовтың әлемге әйгілі роман-эпопеясы. “А. ж.” — қазақтың көркем прозасын классик. стиль деңгейіне көтеріп, әлем әдебиетіне биік эстетик. талғам, көркемдік қуат әкелген үздік туынды. Әуезов өзінің роман-эпопеясында қазақ халқын, оның ұлттық дәстүрін барлық қырынан энцик. деңгейде жан-жақты ашып көрсеткен. Қазақтың дана ұлы Абай образын, мәңгілік тұлғасын сөз өнерінде өзгеше даралықпен сомдаған.
Әуезовтың “А. ж.” роман-эпопеясы әлемдік деңгейде: “ХХ ғасырдағы ең үздік шығармалардың бірі” (Луи Арагон), “Бұл тамаша эпопея бізге тұтас бір әлемді сыйға тартты, табиғаттың, тұрмыстың небір ғажайып картиналарымен, адам құштарлықтарын сипаттауымен бізді іңкәр етті (Н.Тихонов).
“Шынында, бұл қазақтар — неткен ғажайып халық! Осы кереметтік “Абай” романында қандай тамаша суреттелген!” (Б.Матип) деген жоғары баға алды. Сондай-ақ, бұл роман-эпопея қазақ халқын, қала берді бүкіл түркі әлемін дүние жүзіне танытқан ұлы шығарма ретінде де танылды. Ш.Айтматовтың “Өз басым өзге елге сапарға шығып, өзге жұрттың табалдырығын аттай қалсам, әрқашан қасиет тұтып, өзіммен бірге қастерлеп ала жүретін екі түрлі асылым бар: бірі — “Манас”, бірі — Мұхтар Әуезов” — деуі осыны айғақтайды.
“А. ж.” роман-эпопеясы жазушының ұзақ жылғы ғыл. ізденістері мен көркемдік танымының жемісі. 30-жылдарда Абай мұрасына әр қилы баға беріліп, қым-қиғаш пікірлер айтысы туғанына қарамастан Әуезов Абайдың өмірі мен ақындық жолына байланысты зерттеулерін тоқтақан жоқ. Л.Соболевпен бірігіп жазған “Абай” трагедиясын 1939 ж. Мәскеуде бастырды, кейін ұлы ақынның өмірін бейнелейтін опера либреттосын, киносценарий жазды.
Развитие романа «Абай»
В трагедии «Абай» особенности жанра связаны с последним периодом жизни ашуга Абая, то есть с его великим проявлением. Здесь Абай предстает перед нами как заботливый защитник народа, борец за национальное достоинство, воспитатель и просветитель. Эта трагедия была предварительным этапом написания романа об Абае. В 1937 году была составлена сюжетная линия будущего романа под названием «Песня Татьяны». Рукопись «Песни Татьяны» была принята читательской общественностью. Много времени писатель потратил на воплощение своей идеи в жизнь. Сначала роману не было дано название «Телгара». В первоначальном плане автора роман состоял из трех книг. Однако в процессе работы его объем значительно увеличился. Ауэзов сначала написал роман «Абай» из двух книг, затем последовало завершение этой работы и появление романа «Абай жолы» (который также состоит из двух книг).
Казахский народ в романе эпопее
... классика казахской литературы Абай Кунанбаева, показанная в связи с жизнью и историей народа, дана в тесной взаимообусловленности со всем социальным строем казахского общества. М. Ауэзов приступил к работе над эпопеей “Путь Абая” в ... патриархальной семьи властвовал над женами и детьми. На примере многих женских судеб в романе показано, как девушка, будучи объектом купли-продажи между ее отцом и ...
Первая книга была опубликована в 1942 году, вторая в 1947 году, третья в 1952 году, а четвертая том вышел в свет в 1956 году.
«А. ж.» Роман-эпопеясы: Көркемдік Көрнектері
«Абай» романы мен оның жаңа нұсқасы болжамды екі кітапты қамтындаған Сабит Мұхаммедұлы Әуезовқа КСРО Мемл. сыйлығы (1949) таразыда берілді. «А. ж.» романының төрт томы жарияланғаннан кейін ол, Лениндік сыйлықтың Лауреаты (1959) болып табылады. Әуезов, Абайдың заманы, өмірі мен өнерпаздық, қайраткерлік, ұстаздық өнегесі жайында кесек көркем шығарма жазуға мұлда дайынданды. Осы мұндай жазушының жазу санатында дүниетанымы, ойшылдығы терең бөгегінде кемеліне келеді, суреткерлік шеберлігі шыңдалады және әбден жетіледі.
«А. ж.» Роман-эпопеясының основасы — толық көптілдік кезеңдегі өмірді, бір халықтың мамандығын, туғызушылығын, өлшемдік дамуын түсіндіру қажет болды. Сондықтан да, суреттегі адам бейнесі, іс-әрекеті, бір-бірімен қарым-қатынасы риза істеп алғысына өнер жарату керек. Осы ертіс дәуіріне ұғымды мәселелерді жоғалту керек жөнінде «А. ж.» романы бизге ашық есептер береді.
Eтно-Mәдени Таңымдық Әртүрлі Дәстүрлердің Тәсілі
«А. ж.» Роман-эпопеясы, қазақ халқының этнографиялық, дини, жалпы мәдени-танымдық дәстүрлерін және мағынасын көрсетеді. Көркемдік оқиғалар шынайы юйылып, қажетті тағайындауларды да ұсынады. Мыңдаған жалау-жартылай, Іслам тәрікхаты, арнайы сұраулар, құрметке дейінгі тойлар, некрологтар, кісі өлімімен кездесе алуға бару және дауға билік беру және т.б. Еркін, мұнда әлеуметтік кеңестің салталығындағы барлық даналарды ғана құрмалайтын, мәдени-танымдық шындықты бізге танытуға жарамды етно-мәдени мәтіндердің көпшілігі «А. ж.» романының мәзігі болып табылады.
Шынайы Дәуірлер ісі
«А. ж.» Романының жасауы концептуалды тұруға болады, Ертеңгі дәуірден бастап қазіргі күнге дейін қазақ халқы мүражайды, жады және жарлысын таптап емес. Литературалық әлемнің ішінде «А. ж.» Роман-эпопеясы мәтін негізінде бәрін тұрғындырушыда мәліметтер саны азартылған болатын сөйлемнің таңдауына өте жанет береді.
Сол сапалы аналіз ретінде, «А. ж.» романы ресми, ілмілік, тарыхи пайымда тасымалдау туралы есте сапарлы. Сюжет пайымдастыру әдісі, мүндай мазмұнының түсіндіруіне және бәрін оқырмандайды ерістетеді.
Введение
В последние годы жанр роман-эпопея снова стал актуальным в литературе. Большое количество публикаций и большая читательская аудитория свидетельствуют о том, что это стало своего рода возвращением к классическим традициям. Роман-эпопея – жанр, объединяющий в себе эпические, исторические, фольклорные, философские и психологические элементы. В статье будет рассмотрена проблематика жанра роман-эпопеи с привлечением теоретических и критических материалов, а также освещены разного рода примеры произведений в этом жанре.
Основная часть
Жанрово-стилевая специфика романа-эпопеи
Данное произведение литературы объединяет в себе особенности нескольких жанров: романа, эпопеи, поэмы и повести. Роман-эпопея характеризуется наличием широкого художественного охвата, сложной структуры с множеством героев, длительной хронологией и большим количеством связных эпизодов. Центральным элементом романа-эпопеи является эпический сюжет с героями на фоне исторических и социальных событий.
Тематические особенности романа-эпопеи
Тема романа-эпопеи обычно связана с объективными реалиями жизни, историей и культурой народа. В романах-эпопеях сосредоточены национальные идеалы, граничные моменты жизни, проблемы морали и многие другие темы. Роман-эпопея показывает народ и его жизненное течение, национальную психологию, менталитет, культуру, традиции и обычаи.
Примеры романов-эпопей
| Роман | Автор |
| «Война и мир» | Лев Толстой |
| «Анна Каренина» | Лев Толстой |
| «Жизнь и судьба» | Василий Гроссман |
| «Князь Серебряный» | Иван Рыбаков |
Заключение
Роман-эпопея – многогранный, эффектный жанр, охватывающий большую часть жизненных реалий. Обширное использование лексики, разнообразный исторический фон, подробное изложение многих событий и непростая структура делают произведения романов-эпопей очень насыщенными и жизненными. Они представляют интерес для широкого круга людей и имеют свой статус в мире литературы.
Развертывание
Аристотель не описывал поэзию как чисто литературное явление, он утверждал, что она может привести к развитию и расширению моральных и духовных истин. Например, в романе «Кунанбай» автор описывает жизнь Кунанбая, который сталкивается с меньшими трудностями и большими проблемами, что позволяет нам сделать вывод о том, что писатель может использовать исторический период, чтобы выразить свою точку зрения о политике того времени. Особенно хорошо это видно в эпопее, где Мухтар отмечает, что первые две книги эпопеи являются более объемными. Однако это не решает проблему полностью. Писатель осознал возможности и ограничения своего художественного произведения, понимая его правила и возможности. Иными словами, писатель видит, что его работа не может быть просто набором фактов о реальном человеке, но должна быть представлена в форме художественного произведения. Поэтому для понимания настоящей истины необходимо знать каждый аспект личности художника, его отношения к историческим событиям, главному герою Абай, его идеям и концепциям, которые проявляются в его произведениях и отражают историческую реальность.
Когда говорим о значении эпопеи «Абай жолы», мы можем сказать, что она стала сильным источником для изучения эпохи Абая, его времени, его поэзии, его патриотизма и развития литературы. Эпопея имеет широкое значение с точки зрения исторических и этнографических исследований. Как отметил академик К. Сатбаев, она имеет большое значение в национальной литературе и культуре, а также играет важную роль в развитии нашего языка. «Абай жолы» переведена на 116 языков мирового народа. Она была издана в 2 томах в 200-томном сборнике «Мировая литература».
Әдеб.: Нұрқатов А., Мұхтар Әуезов творчествосы. А., 1965; Қаратаев М., Эпостан эпопеяға. А., 1968; Ауэзова Л.М., Исторические основы эпопеи “Путь Абая”, А., 1969; Қабдолов З., Мұхтар Әуезов және оның әсемдік әлемі, А., 1986.
