Бзэ зимы1эжьыр тэмэнчъэ бзыу,
Лъэпкъым пыдзыгъэм сыдыр ишыу!
Адыгэ шыур хъишъэм щылъаг,
Адыгэ пшъашъэр тхыдэм щыдах,
Адыгэ шъуашэм зэу тырэпаг,
Адыгэ хабзэм хьакъ имы1ах!
Бэрэтэрэ Хь.
Ижъык1э къыщегъэжьагъэу адыгэхэм шым осэшхо фаш1эу, ныбджэгъуш1ук1э, алъытэу, л1ыгъэмрэ адыгагъэмрэ ятамыгъэу, адыгэмэ ятарихъ пытэу хэуцуагъэу хъугъэ. Гущы1эу «адыг» зып1ок1э, ижъырэ зэманым фэгъэхьыгъэу, ягугъу горэ черкес-адыгэмэ зэхэзыхыгъахэу щытым ар «зэрилъэгъурэр — шым тесэу, цыер къеш1эк1ыгъэу, к1ак1ор теубгъуагъэу, 1эшэ-шъуашэхэмк1э зэтегъэпсыхьагъэу, гумэк1 нэшхъэигъэр ынэгоу зыгорэм ренэу гу1эу, ыпэ ригъэхъоу ары… Къызэра1отэжьырэмк1э, анахь адыгэ тхьамык1эу шъое-цыеу фэпагъэри и1ашэк1э зэтегъэпсыхьагъэу иши дэгъоу щытыщтыгъ. Онэгум имыс адыгэм, адыгэу зимылъытэжьыщтыгъэу къысщэхъу. Шы, 1ашэ — джары адыгэм ишъошэ шъхьа1ыгъэр! Адыгэм ищы1эныгъэ шым елъытыгъэу щытыгъ. Шыр, зэо маш1ом игупчэ л1ы у1агъэм к1эрыт1ысхьэмэ къырихыжьэу , хьадэгъум щиухъумэу бэрэ къыхэк1ыщтыгъэу къа1отэжьы. Л1ыгъэмрэ адыгагъэмрэ ятамыгъэу, тарихъым щыщы хъугъэхэу, ч1ыгоу къызэрыхъухьагъэхэм ш1улъэгъу мыухыжьэу фыря1эр ящы1эк1э зек1уак1э ык1и шыр ягъаш1э ылъапсэ хъугъэу щы1эгъэ адыгэл1 ц1эры1охэу Занэкъо Сэфэрбый, Хъырцыжъыкъо Алэр, Хьатх Мыхьамэт-Гъуаз, Къоджэбэрдыкъо Мыхьамэт, Хьатх я Кък1ас, Мафэкъо Урысбый къэбарэу апылъмэ анахь ч1ып1э ин зыубытырэр шыр ары.
Адыгэ шыур, шыр зыфэдагъэм адыгэ литературэм ч1ып1эшхо щеубыты. Ар К1эрэщэ Тембот ипроизведениемэ игъэк1отыгъэу къаще1уатэ. Адыгэ шым, шыум язытет, зыфэдагъэу къытхыгъэр тхылъ шъхьаф пш1ыми хъущт. Ащ итхылъхэм ц1ыфымрэ шымрэ зэгъусэхэу, зым зыр ригъэкъужьэу щыгъэпсыгъэх: Хьатх Мыхьамэтрэ ишрэ, Анцокъорэ ишэу “Нальмэсрэ”, Гулэзрэ “Нальмэсрэ”, Батымрэ ишэу “Самумрэ”, нэмык1хэри. Ащк1э тхак1ом нэк1убгъуабэ адыгэ шы лъэпкъымэ яхьыл1агъэу к1итхырэр ц1ыфым икъэгъэлъэгъонрэ, лъэпкъ шэным икъызэ1ухынрэ апай. Лъэпкъым ил1ыхъужъхэм зэрахьэрэ л1ыгъэхэр зэк1э къык1адэхъурэр яшыхэр дэгъухэшъ ары. Л1ыхъужъымрэ л1ыхъужъым ишрэ зэгопчын умылъэк1ынэу зэгъусэх. Ахэр зэк1э лъэшэу игъэк1отыгъэу чIыпIабэ ригъэубытызэ адыгэшмэ ягугъу къеш1ы: шы лъэпкъ зэмыл1эужыгъуабэу адыгэмэ я1агъэхэр, ахэр къызэрэхахыщтыгъэхэр, зэрахъущтыгъэхэр, зэрагъэфедэщтыгъэхэр. Шым игъэпсык1эк1и, шыум итеплъэк1и зэтепфынхэ, зыгъэгумэк1ырэ 1офыгъор къэпш1эн плъэк1ынэу адыгэ шыри, адыгэ шыури ренэу гъэпсыгъэщтыгъэ. Гущы1эм пае К1эрэщэ Тембот иповестэу «Шапсыгъэ пшъашъ» зыфи1орэм щыщ сатырхэм мырэущтэу къа1уатэ: «Шыур, узэреплъынымк1э, зек1ол1 шыоу, бэ зынэгу к1эк1ыгъэу, бэ зытехъык1ыгъэ ц1ыфэу зэрэщытыр нэфагъэ: бгырыпхып1эхэм, ицые бгъэ1уэм ык1и лъэгонджэ-куашъохэм атедэгъэ шъохъстаныр хьазырэу хъок1ыгъагъэ; ицые гъуапэхэри, зек1ол1 хабзэу, 1энтэгъупэм нэсэу к1акохэу, пыутыгъэхэу щытыгьэх. Курдж 1алъмэкъышхоу ушъэгъэ хьазырэу еуч1эпхыгъэми а шыум гъогу чыжьэ къызэрик1угъэр къыгъэлъагъощтыгъэ…».
На кабардинском языке бжьыхьэ дыщафэ
... щытыгъ. ХьакIэщыр ныбжьыкIэхэмкIэ ублэпIэ еджапIэу щытыгъэу пIон плъэкIыщт. Сочинение на тему бжьыхьэ 9 вариантов Конкурс, объявленный среди учащихся 9 ... цIыфмэ азыфагуи хэбзэ гъэнэфагъэхэр илъыгъ. А пстэуми япхыгъэу адыгэм ипсэукIэ, ищагу ыгъэпсыщтыгъэ. Псэуалъэу ышIыщтыгъэхэр, непэ тлъэгъурэ мыжъо, ... языка. © РИА «Кабардино-Балкария», 2014 Гъыщ Казбек я 11-рэ В классым ис еджак1у. 2012-рэ илъ. Адыгэ ...
Джыри зы ч1ып1э. Анцокъо ишэу Нальмэсрэ Гулэзрэ пыимэ къазэрэ1эк1экIыжьхэрэр. Арии игъэк1отыгъэу повестым хэуцо, адыгэ литературэм ык1и культурэм изы 1эхьэ дахэу хэхьэ: “Щтагъоу, гук1одыгъоу Гулэз ыгу илъыгъэм, къэп1он умылъэк1ын, гуш1огъошхок1э зыкъызэблихъугъ. Нибжьи фэдэ зэхимыш1агъэу шъхьафитныгъэм и1эш1у гуш1огъошхом ыгу зэлъипхъотагъ. Тамэхэр къыгок1агъэм фэдэу щыхъущтыгъэ ык1и, зыхьырэр Нальмэс арымырэу, ежь бзыу тэмэшхо хъугъэу быбырэм фэдэу къыщыхъущтыгъэ…». Джаущтэу игъэк1отыгъэу, хэш1ык1эу и1эр къыхэщэу шымэ яхьыл1агъэу бэ къыхафэрэр
Гъомлэпхъэ ш1агъо ымыгъотэу гъогууанэ тетэу чэщипш1э-мэфипш1э к1уагъэми, къэмыужъэжъэу, нахь чаны, нахь ябгэ хъоу, шхо1ум нахь еоу хъуным фэдэ лъэпшъэрыхьагъэ зыхэлъ шыхэр агъэпсыщтыгъэх адыгэмэ. Чъэнэу зыхъухэрэми, адыгэ шы лъэпкъыр фэмыгъэпшъынэу лъэпшъэрыхь.
Адыгэ шыур шэн-хабзэхэм афэ1орыш1эу щытыгъ. Адыгэ шыур бзылъфыгъэ 1ук1агъэмэ, шыур шым исэмэгубгъук1э къепсыхынышъ, 1э сэмэгумк1э шхомлак1эр ы1ыгъэу бзылъфыгъэр ежь иджабгъу лъэныкъок1э щытынэу еш1ы. Шыоу къэбар гухэк1 пае мэкъэгъэ1у агъэк1уагъэр зыдак1орэм зынэсык1э, джабгъу лъэныкъомк1э шым къепсыхышъ, джабгъу 1эмк1э шхомлак1эр ы1ыгъэу макъэ зэригъэ1ущтым к1элъырэхьэ.
Щысэу къэпхьын плъэк1ыщтыр бэ. Мыхэр ык1и нэмык1 шыу хабзэхэу титхак1охэм игъэк1отыгъэу къа1уатэрэри мак1эп. Ау сэ сиш1ошък1э, джырэ дунай шэн дэйхэр зезыхьэхэу щы1эхэри мак1эп. «Гъэсагъэ ухъуныр 1офэп, ц1ыфы ухъуныр ары нахь» е1о адыгэ гущы1эжъым. Ащ рыгъуазэхэзэ, мы произведениехэр ящысэтехып1эу, тилъэпкъ псэунэу лъэшэу сыфай.
